Choroba afektywna dwubiegunowa (CHAD), zespół maniakalno-depresyjny, lub psychoza maniakalno-depresyjna, charakteryzuje się zmiennymi stanami samopoczucia w postaci: manii, depresji i zdrowia. Jest to najcięższa choroba psychiczna która niezwykle wyniszcza organizm. Chorobie często towarzyszy alkoholizm. Współczynnik samobójstw i prób samobójczych jest bardzo wysoki.
Pierwsze objawy choroby pojawiają się najczęściej między dwudziestym a trzydziestym rokiem życia. Diagnoza najczęściej nie budzi wątpliwości, gdyż zwykle pierwszy symptom choroby ma charakter manii, która rozwija się w ciągu kilku godzin lub dni. Charakteryzuje się ona euforią, wysoką samooceną i natłokiem myśli. Często objawom tym towarzyszy również chęć do działania. Chory w tym czasie może zaangażować się w różne przedsięwzięcia, jak remont mieszkania, stworzenie firmy, duże zakupy. Niekiedy bezkrytycznie zaciąga kredyty. Często pracuje również w nocy, bo nie może sypiać. Próba przeciwstawienia się takiemu choremu może powodować agresję. Objawy przypominają te, jakie wywołują silne środki psychoaktywne. Omówiony stan trwa zwykle od kilku dni do kilku miesięcy. Po tym czasie zmienia się biegun w kierunku obniżonego nastroju, apatii i zmęczeniu. Symptom depresyjny przebiega tak samo jak w przypadku depresji jednobiegunowej. Diagnoza choroby jest dość łatwa. Do jej rozpoznania niezbędne jest stwierdzenie co najmniej dwutygodniowego okresu obniżonego nastroju lub też utraty zainteresowania wszystkimi niemal czynnościami i związanymi z nimi przyjemnościami.
Dodatkowo, w tym samym czasie, musi wystąpić co najmniej pięć lub nawet więcej niżej wymienionych objawów:
– nastrój depresyjny trwający przez większą część dnia,
– zmniejszenie lub ograniczenie zainteresowań, a także zdolności do doznawania uczucia przyjemności,
– wyraźny wzrost lub spadek wagi,
– nasilenie odczucia senności, względnie bezsenności,
– ograniczony zakres panowania nad ruchami ciała,
– stałe lub częste wrażenie zmęczenia,
– poczucie winy i własnej bezwartościowości,
– ograniczona sprawność myślenia i koncentracji,
– natrętne myśli o śmierci i samobójstwie.
Przyczyny choroby, tak jak i w przypadku innych depresji, nie są w zasadzie znane. Najczęściej specjaliści dopatrują się ich w złej pracy neuroprzekaźników, urazach i mikrourazach mózgu, a także wadach powstałych na etapie rozwoju płodu oraz czynnikach genetycznych.
W leczenie choroby dwubiegunowej stosuje się leki przeciwdepresyjne, neuroleptyki oraz leki stabilizujące nastrój, takie jak sole litu i niektóre leki przeciwpadaczkowe.
