Posturografia, to specjalistyczne badanie, które opiera się na rejestracji u pacjenta ruchów wyrównawczych wykonywanych w postawie wyprostnej. Umożliwia ono obiektywną ocenę układu równowagi w badaniach statycznych i dynamicznych.
Próby posturograficzne oceniają stan układu równowagi w sposób całościowy. Elementy wchodzące w skład układu równowagi – wzrokowy, przedsionkowy i proprioceptywny badane są jednocześnie. Badanie przebiega w stosunkowo niedługim czasie, jest bezbolesne i dokładne, wnosząc przy tym wiele cennych informacji na temat niektórych pacjentów leczących się w poradni neurologicznej, reumatologicznej, otolaryngologicznej lub geriatrycznej.
Kontrola postawy ciała i jej ciągłe prawidłowe utrzymywanie jest procesem złożonym, związanym z ośrodkowym układem nerwowym, układem wzrokowym, a także mięśniowym. Pogorszenie sprawności układu kontroli równowagi, wynikające z choroby lub procesu starzenia, prowadzi do osłabienia stabilności, a w konsekwencji do upadków, które mogą być powodem poważnych urazów.
Badanie jest stosowane do diagnozowaniu chorych z uszkodzoną częścią narządu równowagi (zapalenie neuronu przedsionkowego, pourazowe uszkodzenie błędnika, choroba Meniere’a,) oraz chorych z ośrodkowymi zaburzeniami równowagi. Aparatura posturograficzna może być też stosowana w treningu rehabilitacyjnym pacjentów po urazach.
Utrata równowagi i jej konsekwencje w postaci upadków są częstym, choć nadal lekceważonym problemem nie tylko starszych ludzi. Zwykle uważane są one za główny czynnik ryzyka złamań, natomiast zupełnie pomijany jest ich wpływ na ogólny stan zdrowia.
Skutki upadków wywołanych między innymi zawrotami głowy bywają tragiczne. Ocenia się, że u ludzi w wieku 55 – 79 lat upadki oraz towarzyszące im obrażenia ciała stanowią drugą po kolizjach drogowych przyczynę zgonów na skutek nieszczęśliwych wypadków. Powikłania na skutek doznanych urazów stanowią szóstą w kolejności przyczynę śmierci u osób w wieku powyżej 65 roku życia.
Większość upadków jest wynikiem omdleń i zawrotów głowy lub innych zaburzeń równowagi. Z badań wynika, że kobiety są bardziej podatne na upadki od mężczyzn. Trzykrotnie częściej przewracają się i dwukrotnie częściej doznają złamań.
Za prawidłowe zachowanie równowagi u człowieka uważa się utrzymanie przez niego właściwej postawy w pozycji stojącej oraz podczas chodu. Stabilność wyprostnej postawy jest skoordynowanym współdziałaniem błędnika, układu proprioceptorów skóry, mięśni, ścięgien oraz narządu wzroku i w mniejszym stopniu słuchu.
Wzrost liczebności chorych z zaburzeniami równowagi staje się jednym z głównych problemów w medycynie. Największym powikłaniem tych zaburzeń wydają się być upadki, w mniejszym stopniu ograniczenie aktywności ruchowej. Jedną z metod oceny układu równowagi zarówno u osób zdrowych jak i chorych jest właśnie omawiane badanie.
Pozwala ono ponadto na zbadanie odruchów przedsionkowo-rdzeniowych, ilościowo analizowanych za pośrednictwem próby Romberga. W głównej mierze opiera się ono na pomiarze siły nacisku stóp na podłoże podczas utrzymywania równowagi w pozycji stojącej. Komputerowo obliczone położenie środka nacisku stóp (COP – Center of Foot Rressure), odzwierciedla w warunkach statycznych rzut środka ciężkości na płaszczyznę podparcia.
Dzięki uzyskanym wynikom lekarz specjalista uzyskuje pomocny materiał i łatwiej może ustalić w jakim stopniu uszkodzenie układu nerwowego ma destabilizujący wpływ na stabilność posturalną człowieka. Na podstawie wybranych parametrów stabilograficznych w oparciu o różnice w wielkości wychyleń postawy ciała daje się też wyróżnić osoby z udarem i nie zagrożone tą przypadłością. Nie bez znaczenia jest także ocena siły mięśniowej kończyn dolnych oraz mięśni prostujących i zginających stawy kolanowe. Statystycznie to właśnie tam najczęściej pojawiają się problemy. Badanie w sposób mierzalny ustala wartość siły mięśniowej. Jeżeli są to wartości słabe lub różnica pomiędzy jedną a drugą kończyną jest dużo większa niż przewidują to pewne standardy, noga słabsza jest bardziej podatna na przeciążenia. Zjawisko to często prowadzi do wad postawy a w dłuższym okresie wpływa na wady kręgosłupa.
Badania posturograficzne przeprowadzane w CCN „SALUS”- Wielospecjalistycznej Przychodni Lekarskiej.
